Tin tức

• Là ảnh khắc họa chân dung các diễn viên nổi tiếng thời Edo
• Ảnh hưởng lớn đến cả van Gough và các danh họa trường phái Ấn tượng của Pháp

Ở Châu Âu, mãi đến thế kỷ 19 mới có loại tranh sặc sỡ nhiều màu sắc được khắc trên đá để in với số lượng lớn bán cho đại chúng, nhưng ở Nhật, loại tranh khắc gỗ Ukiyoe với các màu sắc rực rỡ đã ra đời từ hơn 1000 năm trước đó.
 

Tranh khắc gỗ Ukiyoe

Tranh Ukiyoe ra đời vào thời Edo và chịu ảnh hưởng lớn của các loại tranh Fuzokuga của trường phái Dosa hoặc trường phái Kano thịnh hành từ thời Muromachi- Momoyama trước đó. Lúc đầu, chỉ có từng bức tranh một do các họa sĩ tự vẽ bằng tay, nhưng dần dần, việc tạo ra nhiều màu sắc sặc sỡ trên các phiến gỗ để sản xuất hàng loạt đã phát triển trở thành trào lưu chính. Đề tài vẽ tranh cũng chuyển dần từ hình ảnh của giới vũ nữ hay nghệ sĩ của kabuki, mở rộng dần đến những đề tài liên quan đến cuộc sống hằng ngày được mọi người ưu thích như đấu vỡ sumo, các diễn viên hoặc các phong cảnh nổi tiếng ở Nhật. Có thể  coi chúng như loại trang khắc họa chân dung có thêm chấm phá về các nhân vật nổi tiếng đương thời dành cho các fan hâm mộ hoặc các loại bưu thiếp dành cho đại chúng vẽ về các vùng đất hoặc các phong cảnh nổi tiếng ai cũng muốn xem, muốn ngắm tận mặt một lần.

Tranh khắc gỗ Ukioe được khởi đầu bằng Hishikawa Moronobu, sau đó là Suzuki Harunobu, Torii Kiyonaga Utamaro, những nghệ số đó có Toshusai Sharaku, một nhân vật chỉ xuất hiện từ tháng 5 năm 1794 đến tháng 1 năm 1795, trong vòng khoảng 10 tháng đã cho ra đời 140 loại diễn viên hoặc tranh sumo, rồi sau đó đột ngột biến mất, tạo ra huyền thoại ông mới chính là vị sư tổ của loại tranh Ukiyoe này.
 

Tranh khắc gỗ Ukiyoe

Cuối cùng Edo xuất hiện các nghệ nhân Katsushika Hokusai và Ando Hiroshige rất có biệt tài ề tranh phong cảnh. Các bức tranh như Fugakusanjurokkei (ba mưới sáu cảnh sắc của núi Phú Sỹ) của Hokusai hoặc Tokaidogojusantsugi (các cảnh sắc của vùng Tokaido dọc đường từ Tokyo về Kyoto thời Edo) của Hiroshige là những tuyệt tác được nhiều người biết đến.
Có chuyện kể rằng: vào năm 1856, danh họa người Pháp ở Paris Là Felix Bracquemond khi nhìn thấy những tờ giấy gói đồ gốm được nhập từ Nhật vào đã hết sức kinh ngạc. Đó là những bức họa trong tập Hokusaimanga do Hokusai phác thảo hình ảnh những người Nhật miệt mài làm việc. Danh họa này đã hết sức cảm động trước vẻ đẹp tuyệt vời của những bức tranh và từ đó, nhờ ông mà tranh Ukiyoe của Nhật mới được người Châu Âu biết đến.

Từ cách bố trí đường nết đến màu sắc tuyệt mỹ, những đặc thù của tranh Nhật Bản đã làm cho thế giới mĩ thuật Châu Âu thế kỷ 19 kinh ngạc. Việc tạo ra ảnh hưởng to lớn cho Van Gough và các danh họa trường phái ấn tượng Châu Âu thật đáng tự hào cho tranh dân tộc Nhật Bản trong thế giới nghệ thuật về tranh.

Trường Phái Kano
Xuất hiện từ cuối thời Muromachi, do Kano Masanobu khởi xướng. Trường phái này có uy tín lớn và giữ vị trí tung tâm trong tranh đàn của Nhật suốt thời gian đó đến tận thời Momoyama và Edo.

Trường phái Dosa
Là trường phái tiêu biểu cho loại tranh Yamatoe. Từ đầu thời Muromachi, có phó quan cận vệ triều đình lấu tên hiệu là dòng họ Dosa để xác lập dòng tranh của Nhà Dosa. Sau đó, có rất nhiều các danh họa xuất hiện, sau những thăng trầm, cuối cùng, phái này cũng đứng được trong làng họa, bên cạnh phái Kano cho tận đến cuối thời Mạc Phủ.

Trường phái Ấn tượng và trang Ukiyoe
Những ảnh hưởng của Nhật ở Châu Âu từ nửa cuối thể kỷ 19 được gọi là Japanism (đặc trưng Nhật Bản), đặc biệt, các danh họa thuộc trường phái Ấn tượng đã rất cuồng nhiệt với nghệ thuật của Nhật. Jame McNeil Whister (người Mỹ), Edouard Manet (người Pháp), Claude Monet (người Pháp) và Vincent Van Gough (người Hà Lan), đều chịu ảnh hưởng rất nhiều từ các bức họa của Hiroshige và các danh họa Ukiyoe của Nhật. Các danh họa Châu Âu không chỉ mô phỏng lại các bức tranh của họ cách bài trí, màu sắc… những cái thuộc về mỹ học của Nhật. Nổi bật nhất là bức tranh “Hoa Mai Nhật Bản” do Van Gough họa lại tranh của Hiroshige.

Tranh Nishikie
Nishikie là tên gọi chung của các loại tranh Ukiyoe nhiều màu sắc sặc sỡ được in trên bản khắc gỗ. Nhờ kỹ thuật tinh sảo mà các màu được in ra rất sắc nét, biểu đạt vẻ đẹp lấp lánh như dệt từ các sợi chỉ bằng vàng. Từ năm 1765, khi có sự lưu hành rộng rãi của loại lịch tranh Egoyomi, Suzuki Harunobu đã phối hợp với các thi nhân Haiku, các nghệ nhân điêu khắc và các nghệ nhân in ấn để tạo ra loại tranh rực rỡ này. Tranh được phát triển lưu hành rộng rãi với trung tâm là Edo. Các nhà làm tranh Ukiyoe sau thời Meiwa chủ yếu đều đi theo kỹ nghệ của Suzuki.

==>> KatchUp chuyên cung cấp các sản phẩm flashcard tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Nhật, tiếng Hàn, flashcard cho bé và giáo trình tiếng Nhật cùng các sách ngoại ngữ khác. KatchUp tặng miễn phí hệ thống học và thi online trên máy tính và điện thoại. Để biết thêm chi tiết quý khách vui lòng truy cập trang web: https://katchup.vn/ hay gọi vào số điện thoại: (08) 62 575 286 – 0903 61 61 03 (Linh- zalo, viber, sms)