Tin tức

• Rakugo là loại hình nghệ thuật sử dụng ngôn từ có từ thời Genroku.
• Manzai là tên gọi được nảy sinh từ ý tưởng của người chào hàng cho doanh nghiệp nhà Yoshimoto

Rakugo là loại hình nghệ thuật sử dụng ngôn từ với để tài chủ yếu là những chuyện hài hước, do một người độc thoại, cuối câu chuyện bao giờ cũng có những phần kết độc đáo gây hài. Thoạt nghe có vẻ qui cách nhưng thực ra rakugo gây cười thoải mái và những câu chuyện của nó bao giờ cũng chứa đựng tình người một cách nhẹ nhàng, tế nhị. Người ta thường nói các nhà kể chuyện rakugo là nhà khôi hài cũng chính một phần là vì thế.

Độc Tấu Hài Rakugo

Loại hình nghệ thuật này được gọi là rakugo là do cuối câu chuyện luôn có phần kết có tên gọi là raku. Rakugo khởi đầu tại Kyoto với trung tâm là vùng Kamigata là Kamigata rakugo, sau đó chuyển dần sang Osaka rakugo và tiếp theo là Edo rakugo rồi từ đó lại tái tạo ra những phong cách biểu diễn khác nhau. Sự khác biệt lớn nhất giữ rakugo của các vùng hiện nay có liên quan đến hình thức biểu diễn của nhân vật chính nổi bật nhất gọi là Shin Uchi. Trong các màn biểu diễn hác nhau. Trong các màn biểu diễn của Tokyo rakugo (tiếp nối Edo rakugo) có 3 giai đoạn của Shin Uchi là zenza (diễn viên phụ- thường ở cấp bậc cao hơn biểu diễn mà phụ khởi đầu), nitsume (diễn viên phụ cấp bậc cao hơn biểu diễn màn phụ 2) rồi mới đến phần biểu diễn của diễn viên chính xuất săc nhất, chúng tạo thành 3 mức độ nâng cao dần lên. Thế nhưng, ở sân khấu của Kamigata rakugo thì lại không có qui định về thứ tự xuất hiện các vai diễn như vậy.

Chỉ bằng vào vẻ mặt, sắc điệu của giọng nói và các động tác mà nhà kể chuyện rakugo có thể đóng vai được nhiều nhân vật, tạo ra nhiều cảnh huống, và đạo cụ thì chỉ có mỗi cái quạt và một cái khăn tay nhỏ. Chỉ với cái quạt ấy thôi nhưng đôi khi có thể biến hóa thành đôi đũa, cái điếu cày, con dao, cái ấm, cái búa… còn cái khăn lại có thể trở thành cái hộp đựng thuốc lá, cái ví, bức thư, quyển sổ… và chúng được biểu diễn hòa cùng với những tình cảm chủ nhân lúc đó.

Có một loại hình nghệ thuật kể chuyện trước công chúng tương tự như Rakugo là Manzai nhưng so với Rakugo, nó chưa có lịch sử lâu đời như vậy. Khác với Rakugo chỉ do một người độc thoại, Manzai phải do hai diễn viên đóng, làm những động tác hay tạo những đối thoại gây cười. Tên gọi Manzai bắt dầu được sử dụng vào năm 1932 khi nhà quảng cáo cho doanh nghiệp Yoshimoto, vùng Osaka sáng tạo ra Manzai từ một loại nghệ thuật kể chuyện gây cười trước đó là Mandan. Đúng vào lúc cặp đôi Entatsu- Achyako với một lối tu từ tốc độ nhanh và độc đáo từ trước đến nay chưa từng thấy đang được đón chào nhiệt liệt, Manzai, từ ý tưởng đem lại doanh thu nghệ thuật lớn đã trở thành tên gọi của loại hình nghệ thuật mới này.

Độc Tấu Hài Rakugo

Ở Osaka, Manzai thu hút khán giả và làm cho Rakugo có lúc bị lắng xuống, nhưng nhờ có Katsura Beicho xuất hiện, ông là một nghệ nhân tài ba, biết khơi gợi lại cái đẹp cổ điển của Kamigata rakugo trước đây, làm cho Rakugo được phục hồi trở lại. Còn với Manzai, sau chiến tranh thế giới thứ 2, nhờ có sự phối hợp ăn ý tài tình của các cặp đôi nổi lên như Daimaru- Raket và Yasushi- Kyoyoshi, Osaka đã thành đất diễn chính của loại hình nghệ thuật này. Tuy nhiên, gần đây, xuất hiện nhiều chương trình truyền hình đặc sắc (như Đài Truyền hình Tokyo…), ở đó, người dẫn chương trình sử dụng ngôn ngữ như những công cụ sắc bén, với năng khiếu nói năng lưu loát thu hút đông đảo lượng người xem và làm cho Manzai không còn lôi cuốn được khán giả như ở thời cao trào những năm 1955-1965 nữa.

• Sự ra đời của Rakugo

Rakugo trở thành một hình thức nghệ thuật là vào thời Genroku (1688-1704). Lúc đấy, ở Kyoto có Tsuyuno Gorobee và ở Edo có Shikanobu Zaemon là những nhân vật lỗi lạc xuất hiện rất được mọi người mến mộ. Sau đó xuất hiện 2 trường phái là Phái Sanyutei và Phái Yanagi đào tạo nên nhiều thế hệ Rakugo ưu tú. Cuối thời Mạc Phủ có Sanytei Yencho là người thành công trong sự nghiệp Rakugo của trường phái Edo Rakugo.

• Sự phát đạt của doanh nghiệp Nhà Yoshimoto

Yoshimoto là công ty gia đình về nghệ thuât hài lớn nhất đặt trụ sở chính ở Osaka. Hãng được thành lập vào nă 1912. Lúc dầu, đó chỉ là một cửa hàng buôn bán các vật dụng gia đình có tên là Yoshimoto Kichibee (về sau đổi tên là Taizo). Do yêu thích nghệ thuật mà ông có được mối bang giao với giới nghệ sĩ, rồi cùng vợ khởi xướng lập sân khấu biểu diễn. Vào đầu thời Taisho và Showa, nhờ có sự hỗ trợ của thế hệ Manzai đầu tiên như Katsura Harudanji và Entatsu Achyako, vở kịch “Hanagetsu” được biểu diễn rỗng rãi khắp cả nước. Trong công ty, ông mở hẳn một bộ phận chuyên môn gọi là “Ban văn nghệ”, đào tạo nên các nghệ nhân tiêu biểu như Akita Minoru… Thông qua các hoạt động trên truyền hình và truyền thanh, ông phát triển sự nghiệp của hãng. Hiện nay, khi nói về Công ty Yoshimoto thì ai cũng biết đó là tên gọi riêng để chỉ công ty chuyên về hài kịch này.

• Cội nguồn của Manzai

Vào thời Muromachi, có trò chơi gọi là Manzai, với nghĩa là lời chúc mừng tốt đẹp nhân ngày tết hoặc bieru diễn những điệu hát, vũ điệu tưng bừng náo nhiệt để lấy tiền.Về sau nó thường được biểu diễn theo lối có nhân vật chính (Tayu) và nhân vật tiếp chuyện gây hài (Saizo) đối đáp với nhau, nên có thể cho rằng đó là một trong những cái trở thành cội nguồn của Manzai. Hài kịch Manzai hiện nay cũng chia ra nhân vật chính là Tsukomi và nhân vật phụ tiếp chuyện la Boke có thể là sự nối tiếp dạng thức như vậy của Manzai trước đây.

==>> KatchUp chuyên cung cấp các sản phẩm flashcard tiếng Anh, tiếng Trung, tiếng Nhật, tiếng Hàn, flashcard cho bé và giáo trình tiếng Nhật cùng các sách ngoại ngữ khác. KatchUp tặng miễn phí hệ thống học và thi online trên máy tính và điện thoại. Để biết thêm chi tiết quý khách vui lòng truy cập trang web: https://katchup.vn/ hay gọi vào số điện thoại: (08) 62 575 286 – 0903 61 61 03 (Linh- zalo, viber, sms)